جزئیات آناتومی داخل بینی با تصویر

1- جزییات ساختمان بینی

بینی بخشی از دستگاه تنفسی است که دو قسمت داخلی وخارجی دارد.
الف- بینی خارجی – آن قسمت از بینی است که در صورت مشاهده میکنیم.برای تصور بهتری از بینی خارجی، ما میتوانیم آن را به شکل هرمی با قائده مثلثی تشبیه نماییم (شکل زیر ) راس این هرم در بالا در بین دو ابرو و قاعده یا زیر آن در بالای لب قرار دارد.

و شمای واقعی آن در زیر دیده میشود.و شمای واقعی آن در زیر دیده میشود.

و شمای واقعی آن در زیر دیده میشود.

جزییات ساختمان بینی خارجی:
اگر ما هرم بینی خود را از بالا به پائین لمس کنیم در نیمه فوقانی یا بالای هرم بینی خود حالت سخت و استخوانی را حس می کنیم که قابل جابجا کردن نیست ولی در نیمه تحتانی یک حالت نرم حس می کنیم به طوری که می توان بینی را به هر سمت جابجا کرد.
در شکل های زیر جزییات ساختمان بینی را بخوبی مشاهده می کنیم .

همان طور که در شکل های بالا دیده می شود قسمت استخوانی در بالا از یک جفت صفحه تقریباً چهار ضلعی نازک و کوچک استخوانی به نام استخوان های بینی تشکیل شده که در کنار با خطوط ظریفی که همان محل چسبندگی است به استخوان گونه و در بالا به استخوان پیشانی و درخط وسط به استخوان سمت مقابل میچسبد.

توجه به این نکته از ان جهت مفید است که بعضی ها به غلط پشت بینی را در بالا توپر فرض می کنند و فکر می کنند با سوهان زدن به کناره های بینی می توان آن را باریک کرد در صورتی که با توجه به مطالب ذکر شده در بالا می فهمیم که اگر سوهان به پهلوهای استخوان بینی کشیده شود کل ضخامت آن که در حدود دو تا سه میلی متر است کاملاً از بین می رود و دیگر اسکلتی برای بینی در بالا وجود نخواهد داشت و پوست بداخل حفره بینی کشیده میشود.لذا باریک تر کردن بینی روش خاصی دارد که در بخش تکنییک های جراحی با تصاویر لازم آمده و علاقمندان میتوانند بدن مراجعه نمایند.

در قسمت نرم یا غضروفی بینی خارجی همان طور که در شکل های روبرو و نیمرخ دیده می شود در بالا یک جفت غضروف صفحه مانند در امتداد استخوان های بینی و در زیر یک جفت غضروف نیم حلقه درنوک و لبه سوراخ های بینی وجود دارد .

غضروف های بالا را غضروف های بالایی بینی می گویند. ضلع داخلی آنها همانند ضلع داخلی استخوان های بینی در خط وسط به هم چسبیده و خط پشتی را در امتداد خط استخوانی ایجاد کرده و یک خط یک تکه استخوانی – غضروفی بوجود میآورند که در بالا در قسمت استخوانی سخت و در پایین که قسمت غضروفی است نرم و قابل حرکت دادن است.

غضروف های زیرین باریک وبه شکل نیم حلقه است که از دو بازو و زاویه بین بازوها تشکیل شده. بازوی بیرونی اسکلت پره ها ، قسمت زاویه در کنار زاویه غضروف سمت مقابل اسکلت نوک بینی و بازوی تویی به موازات بازوی تویی طرف دیگر اسکلت ستون بینی را میسازند.

غضروف های نیم حلقه اسکلت مناسب وقابل تحرکی را برای محیط سوراخ های بینی می سازند بطوریکه سوراخ ها بتوانند در ضمن اینکه دارای قابلیت انعطاف هستند روی هم نخوابیده و راه تنفس باز باشد. درجراحی زیبایی بینی برش وبرداشت های مناسب بر روی این غضروف ها در شکل دادن به نوک و قاعده بینی و نیز حالت دادن به سوراخ های آن بسیار مهم است.

تعدادی عضلات کوچک زیر پوستی نیز وجود دارد که یک سر آنها به قسمت های مختلف هرم بینی چسبیده و یک سر دیگر آنها به استخوان ها ونسوج گونه و صورت می چسبد. این عضلات می توانند به صورت ارادی در زمان خنده یا موقع جویدن یا حرف زدن و غیره بینی را به یک سمت بصورت خطی یا چرخشی به طرف گونه ها تحت کشش قرار دهند . بدین علت است که در دوران بعد از عمل جراحان به بیماران توصیه می کنند که از انجام خنده و کلیه حرکات صورت ، حتی جویدن غذاهای سخت به مدت چندین هفته خودداری کنند . زیرا بینی تازه عمل شده که همان اسکلت های غضروفی و استخوانی برش داده شده یا تغییر شکل داده است که بعد از عمل با یا بدون بخیه به همدیگر چسبیده و یا با گچ گیری و چسب زدن ثابت شده است، باید حداقل به مدت چندین هفته حالت ثابت داشته باشند تا کشش های این عضلات باعث نشود که اسکلت جدید مقداری جابجا شده و بعد از عمل به صورت کج جوش بخورند. مخصوصاً باید تذکر داد که در بعضی افراد حرکات این عضلات به طور غیر قرینه در یک طرف صورت شدیدتر است و ممکن است بینی آن شخص را بعد از عمل به آن سمت صورت کج کند.

برای جلوگیری از این عارضه باید با دقت به توصیه های مخصوص دوران بعد از عمل که جراح تاکید می کند توجه کافی نمود. ودر صورت شروع و مشاهده هر پی امد از این قبیل جراح خود را مطلع نماید. در این مورد که مسیله مهمی است در بحث مربوطه در صفحات بعد مفصلا صحبت خواهد شد.

ب- ساختمان بینی داخلی یاحفره بینی- این قسمت از یبنی در پشت بینی خارجی قرار داشته و اصطلاحاآن را حفره بینی مینامند و بینی خارجی همانند دیواره طاق مانندی جلو آنرا پوشانده و تنها بوسیله سوراخ های بینی به بیرون ارتباط دارد.

بینی داخلی حفره بینی نامیده میشود. همانطور که در تصویرزیر دیده میشود این حفره یک کف صاف وافقی، یک سقف گنبدی شکل و دو دیواره طرفی دارد.
کف حفره بینی- از جلو از کف سوراخ های بینی شروع و مستقیماً بطور افقی از روی سقف دهان (یا کام) به عقب رفته و بوسیله دو سوراخ شبیه سوراخ های بینی در پشت در بالای حلق به حفره حلق راه پیدا میکند.

سقف حفره بینی- همانطور که در عکس دیده میشود گنبدی شکل است . قسمت جلویی این گنبد سطح پشتی دیواره بینی خارجی است بطوریکه از پشت دیواره بینی خارجی به بالا و عقب رفته سپس چند سانتی متری بطور افقی از زیر کف حفره جمجمه گذر کرده و قسمت بویایی را در اینجا تشکیل میدهد و سپس دو باره به پایین و عقب به سمت بالای حلق سرازیر شده و خاتمه پیدا میکند.

مطابق شکل اعصاب بویایی که در بالا ترین قسمت سقف حفره بینی قرار دارد، در موقع نفس کشیدن مواد بو دارموجود درهوا بدان برخورد کرده و احساس بویایی ایجاد میشود.حال در زمانیکه به هر دلیلی ( مثلا زمان سرما خوردگی یا آلرژی یاتا مدت چند هفته بعد از عمل) تورم حاصل ازعوامل یاد شده باعث شود که بالای حفره مسدود شود هوا نمیتواند به این منطقه برسد لذا حس بو یایی موقتا قطع میشود تا زمانیکه تورم بر طرف شود.

دیواره ها- حفره بینی علاوه بر کف و سقف دو دیواره در دو طرف راست و چپ دارد. در شکل بالا ما دیواره یک سمت از حفره بینی را میبینیم. همانطور که دیده میشود روی این دیواره سه عدد چین ( که اصطلاحا شاخک هم نامیده میشوند) دیده میشود که از بالا به پایین روی هم قرار گرفته اند. هوا در زمان تنفس از کناروهمچنین از بین این چین ها رد میشود. مخاط یا پوسته پوششی این چین هادارای رگ ها و غده های ترشحی فراوان هستند . لذا همیشه گرم و مرطوب هستند و زمانیکه هوا از بین آنها رد میشود باعث گرم و مرطوب شدن آن میشود.بنا بر این این چین ها خود دستگاه مخصوصی به شمار میروند که هوای تنفسی را برای ریه ها خوش آیند و سالم تر میسازند.تنفس دهانی نمیتواند این وظیفه را در امر تنفس به این خوبی انجام دهد . لذا در زمان عمل بینی بهتر است تا جایی که ممکن است به باز کردن راه تنفس بینی وحفظ سلامت این چین ها(یا شاخک ها) توجه ویژه بشود.

تیغه میانی بینی- حفره بینی در طول مسیر خود به عقب بوسیله تیغه ای صاف و مستقیم به دو قسمت راست و چپ تقسیم میشود. این تیغه یا دیواره که تیغه میانی بینی نامیده میشود لبه جلویی آن درست در پشت ستون بینی قرار دارد که از آن شروع و مستقیما به عقب رفته ولبه عقبی آن به سوراخ پشتی حفره بینی منتهی شده وآن را همانند سوراخ جلویی بینی به دو سوراخ راست و چپ تقسیم میکند.

این تیغه در نیمه جلویی خود در محدوده قسمت غضروفی یا نرم دیواره بینی بین این دو دیواره قرار داشته ودیواره های دو طرف باهم روی لبه بالایی آن چسبیده و مجموعا پشت قسمت غضروفی بینی را میسازند. لذا هر گونه کجی (یا به اصطلاح انحراف بینی) چه مادر زادی یا اکتسابی در قسمت غضروفی تیغه میانی وجود داشته باشد باعث کجی قسمت پایین دیواره بینی میشود. لذا برای رفع این کجی باید حتما ابتداء انحراف بینی اصلاح شود. تیغه میانی درنیمه عقب (تا سوراخ های عقبی) از جنس استخوان است. ضخامت آن در قسمت غضروفی واستخوانی نازک و در حدود یک تا چند میلیمتر است.

همانطور که اشاره شد این تیغه میتواند به علت های مادرزادی ویااکتسابی (مثلا به علت ضربه) تاب برداشته و کج شود باشد که اصطلاحا به آن انحراف بینی میگوییم.انحراف بینی اگر شدید باشد ممکن است سبب انسداد تنفسی از راه بینی بشود که ممکن است کامل و یا نسبی باشد. در زمان عمل باید به این امرتوجه شده و در صورت وجود انحراف بینی آنرا اصلاح نمود.

اثرات تیغه میانی بینی بر شکل خارجی بینی
همانطور که اشاره شد تغییرات تیغه میانی در بسیاری موارد میتواند روی بینی خارجی تغییر شکل و ناهنجاری درست کند ودر زیر به هنجاریهای توام تیغه میانی و شکل خارجی بینی میپردازیم.
الف- در یسیاری موارد وجود چرخش محوردرنیمه پایین بینی بعلت کجی تیغه میانی بینی است که جهت آن نیز در جهت کجی تیغه میانی بینی قرار دارد.

ب- اثردیگر آن بر پایه یا ستون بینی است که اغلب در انحراف های قسمت جلویی تیغه میانی یعنی جاییکه در پشت ستون قرار می گیرد اتفاق میافتد. که میتواند باعث کجی ستون به راست یا چپ گردد و سوراخ ها را نیز تابتا کند.